Beleggen in grote farmaceutische bedrijven kan lucratief zijn. Onze pensioenfondsen, banken en verzekeraars doen dat dan ook graag. De rendementen zijn vaak hoog en onze gepensioneerden en verzekerden zien dat terug in de hoogte van hun pensioenen en premies. Die investeringen zijn ook belangrijk omdat bedrijven veel kapitaal nodig hebben om nieuw kostbaar onderzoek te doen dat de innovatie voor de komende decennia mogelijk maakt.

Ongemakkelijk

Maar omdat de farmaceutische industrie regelmatig negatief in het nieuws staat, voelen we ons toch wat ongemakkelijk bij die rendementen. Enerzijds schelden op de torenhoge winsten en anderzijds de voordelen daarvan plukken in pensioen en premie is immers moeilijk uit te leggen. Vandaar dat verantwoord beleggen in opkomst is. Vorig jaar namen sommige verzekeraars op tamelijk potsierlijke wijze afstand van sommige farmaceutische bedrijven omdat die het te bont hadden gemaakt. VGZ stopte met beleggen in Gilead (vanwege de prijs van Sovaldi), Vertex (vanwege de prijs van Orkambi) en Biogen (vanwege de prijs van Spinraza). Deze middelen kunnen hepatitis C genezen, cystische fibrose behandelen en spinale spieratrofie remmen, stuk voor stuk enorme medische doorbraken, maar dat telde niet echt. Het was te duur voor VGZ: ”Hoe kunnen wij een verzekerde recht in de ogen kijken wanneer wij beleggen in een bedrijf dat ervoor zorgt dat diezelfde verzekerde niet het medicijn krijgt dat hij nodig heeft?”, zo meldde het bedrijf in een persbericht. In welke farmaceutische bedrijven VGZ wel blijft beleggen wilde zij overigens niet zeggen, zo recht hoef je de premiebetaler nou ook weer niet in de ogen te kijken.

ASN

Ook de ASN-bank heeft zo haar mening over welk bedrijf al dan niet deugt. De grootste schurk is Novartis, omdat ze miljoenen patiënten zou hebben gedupeerd. Erg grote woorden. Maar ze hebben het netjes laten uitzoeken. Het evaluatierapport dat eerder deze maand uitkwam, maakt in eerste instantie een gedegen indruk maar bij nadere lezing blijft toch vooral de slordigheid en willekeur van hun oordelen hangen. ASN heeft de hoogdravende pretentie farma ”eerlijk te maken”. Daarvoor bezoeken ze aandeelhoudersvergaderingen en maken rapportkaarten. MSD staat ook op de zwarte lijst. Toezicht zou ontbreken op naleving van de regels, inclusief wereldwijde interne en externe audits. Het bedrijf zou zelfs niet transparant zijn over betalingen aan artsen. Wat een onzin, kan ik zeggen als oud-medewerker. Heeft hier een echte dialoog plaatsgevonden met het bedrijf zoals geclaimd wordt? Andere beleggers zoals PGGM en Robeco denken ook na over deze problematiek maar maken weer andere keuzes omdat ze een andere toetsingsmethode hanteren.

Access to Medicine

Er bestaat al geruime tijd een degelijke onafhankelijke organisatie, Access to Medicine, die op robuuste wijze de twintig grootste bedrijven met elkaar vergelijkt op gebied van toegang tot geneesmiddelen, onderzoek en ontwikkeling, invloed van marketing, prijsstelling, productie en distributie, patentbeleid en donatieprogramma’s. De stichting publiceert de gebruikte methodologie van tevoren. Elke twee jaar verschijnt een index die op een schaal van 1 tot 5 de inspanningen van de bedrijven tegen elkaar afzet en die altijd veel internationale aandacht trekt. Op de index van 2018, de zesde inmiddels, staat op de tweede plaats, jawel, Novartis, dat nota bene een plaats is gestegen…

Verantwoord en duurzaam beleggen is voor velen belangrijk. Maar maak beslissingen over de portfolio op basis van gedegen bewijs, zoals de stichting Access to Medicine dat bijvoorbeeld levert. Nu is het vooral opportunisme, waarbij reputatieschade en willekeur prevaleren zoals bij de verzekeraars, en amateurisme zoals bij ASN die oordeelt en weegt op basis van slechte informatie.

(147 keer gelezen)